Maqolada ilm-fanning turli sohalarida xotin-qizlarning ta’lim olishi va ularning ilm-fanga qo‘shayotgan hissasi atroflicha o‘rganilgan. Shuningdek, O‘zbekistonda ilm-fan sohasidagi xotin-qizlarning sotsial qiyofasiga xos xususiyatlarni aniqlashga qaratilgan tadqiqot natijalari yoritilgan

Ushbu maqolada rahbar ayollarning boshqaruv kompetensiyalarini rivojlantirishning ahamiyati, dolzarbligi va nazariy hamda amaliy jihatlari tahlil qilingan. Bugungi global iqtisodiy va ijtimoiy sharoitlarda rahbar ayollar hissasini oshirish, ularning professional va shaxsiy salohiyatini yuksaltirish muhim vazifa sifatida qaralmoqda. Maqolada ayol rahbarlarning boshqaruv sohasidagi asosiy qobiliyat va koʻnikmalari, xususan strategik fikrlash, qaror qabul qilish, jamoa boshqaruvi, innovatsion yondashuvlar va masofaviy ish sharoitida rahbarlik qilish kompetensiyalari oʻrganilgan. Shuningdek, gender tengligi tamoyillari
va uni ish joyida amalga oshirish yoʻnalishlari tahlil qilingan. Rahbar ayollarning boshqaruv sohasidagi faoliyatiga ijobiy ta’sir
koʻrsatadigan innovatsion yondashuvlar hamda amaliy mexanizmlar boʻyicha amaliy taklif va tavsiyalar berilgan.

Mazkur maqola oiladagi gender tenglik muammolari, jinslar o‘rtasidagi tabiiy-biologik hamda uning ijtimoiy farqli jihatiga qaratilgan. Ijtimoiy tabaqalanishning asosiy tamoyillaridan biri sifatida erkak va ayol o‘rtasidagi dominant hamda bo‘ysunuvchi mutanosiblik to‘g‘risida ham so‘z yuritiladi. Shuningdek, yurtimizda xotin-qizlar va erkaklarning teng huquq hamda imkoniyatlarini ta’minlashga qaratilgan bir qancha yuridik kuchga ega qonun hujjatlari joriy etilishi hamda xotin-qizlar va bolalar huquqlari, erkinliklari, qonuniy manfaatlarining himoya qilinishi tizimini takomillashtirish, har bir oilada ota-onalarning eng asosiy vazifasi bolalarda bilim olishga bo‘lgan qiziqishlarini, maylini tarbiyalashga erishishdan iborat ekani to‘g‘risida batafsil tushunchalar berib o‘tilgan.

Xotin-qizlarning jamiyat hayotidagi o‘rnini mustahkamlash bugungi xalqaro hamjamiyat oldida turgan ustuvor maqsadlardan biridir. Biroq bu maqsad oldida to‘siq bo‘luvchi shunday “og‘riqli” muammo mavjudki, uni bartaraf etish muammoning ijtimoiy-psixologik xususiyatlarini o‘rganishni taqozo etadi. Maqolada zo‘ravonlik, uning kelib chiqish sabablari, zo‘ravonlikka uchragan ayollarning ijtrimoiy-psixologik xususiyatlari yoritilgan. Shuningdek, mutaxassislar uchun zo‘ravonlik qurbonlari bilan ishlash usullari keltirib o‘tilgan

Davlat va jamiyat ijtimoiy hayotida yuzaga kelayotgan muammolarga ilm-fan orqali yechim izlash muhim ahamiyat kasb etadi. Maqolada ilm-fan sohasidagi xotin-qizlarning hayotida ta’lim va ilm-fanning o‘rni, ijtimoiylashuviga ta’siri hamda mazkur sohadagi xotin-qizlarning ijtimoiy qiyofasiga xos xususiyatlarni aniqlash asosida aniqlangan asosiy jihatlarning tadqiqot natijalari yoritilgan

Ushbu maqolada gender tengligini ta’minlash sohasida xalqaro shartnomalar, gender jihatlarni hisobga olgan indekslar va ularning turkumlanishi, reyting, indeks, indikatorlar, gender indikatorlariga miqdoriy va sifatiy yondashuvlar, “ayollar, biznes va qonun”, “global ayollar, tinchlik va xavfsizlik”, “gender tengsizlik”, “gender ijtimoiy normalar”, “gender rivojlanish”, “inklyuziv internet”, “global gender gap”, “ijtimoiy institutlar va gender” kabi indekslar o‘rganilgan.

Mazkur maqolada ayollarda aybdorlik hissining paydo bo‘lish sabablari nazariy jihatdan ko‘rib chiqiladi. Aybdorlik hissini keltirib chiqaruvchi asosiy omillar hamda uning ayollarning psixologik holatiga ta’siriga doir ilmiy nazariyalar muhokama qilinadi. Ushbu tahlillar aybdorlik hissi muammosiga oid tadqiqotlar uchun nazariy asos yaratishga xizmat qiladi.

Mazkur maqolada gender tenglikka erishish strategiyasini amalga oshirish mexanizmlari, xotin-qizlar va erkaklar uchun teng huquq hamda imkoniyatlarga erishish masalasida amalga oshirilayotgan ishlar haqidagi ma’lumotlar bayon etilgan. Shuningdek, barcha xotin-qizlarga nisbatan kamsitishning har qanday shakliga barham berish, siyosiy, iqtisodiy va ijtimoiy hayotda qaror qabul qilish bilan bog‘liq barcha darajalarda ayollar to‘liq va samarali ishtirok etishi hamda yetakchilik qilishi uchun teng imkoniyat yaratilayotgani misollar orqali asoslab berilgan.

Maqolada moddiy qadriyatlar tushunchasi, oilada milliy va umuminsoniy qadriyatlar muvozanati, oilaviy farovonlik, moddiy qadriyatlarning farzandlar tarbiyasi hamda oilalar mustahkamligida tutgan o‘rni tahlil qilingan.

Migratsiyaning feminizatsiyalashuvi zamonaviy global migratsiya modellarida muhim hodisa sifatida paydo bo‘lgan, turli sabablarga ko‘ra mustaqil ravishda ko‘chib yurgan ayollar sonining ortishi bilan tavsiflanadi. Mazkur maqolada ushbu tendensiyaning ta’siri o‘rganiladi. Unda ayollar migratsiyasi nafaqat oila tuzilmalarini o‘zgartiribgina qolmay, balki o‘z mamlakatlaridagi uy xo‘jaliklarining moliyaviy barqarorligi uchun juda muhim bo‘lgan pul o‘tkazmalari orqali iqtisodiyotga qo‘shadigan hissasi tahlil qilinadi

Ushbu maqolada О‘zbekistonning oila instituti va xotin-qizlarni qо‘llab-quvvatlash borasida amalga oshirilayotgan islohotlari, strategik vazifalari ochib beriladi.

Xizmatga moslashish deganda, biz yangi tayinlangan xodim, uning aqliy faoliyati va xulq-atvori mehnat muhiti qoidalari va talablariga muvofiq shaxsiy rivojlanishini nazarda tutuvchi professional muhit o‘rtasida faol va uyg‘un o‘zaro munosabatlarni o‘rnatishni tushunamiz. Davlat xizmatiga xos bo‘lgan yuqori nevropsixik stress, ko‘p qirrali vazifalar hamda vaqt yetishmasligi xodimning moslashuvchan resurslariga yuqori talablarni qo‘yadi. Shu munosabat bilan, davlat xizmatlari xodimlari yangi avlodining psixologik xususiyatlarini o‘rganish davlat xizmatlarining kadrlar salohiyatini mustahkamlash va saqlash, moliyaviy imkoniyatlardan samarali foydalanish uchun ularning innovatsion fazilatlarini tushunish zarurati bilan belgilanadi. Xotin-qizlarning davlat xizmatlariga moslashishi ko‘p qirrali jarayon bo‘lib, uni tadqiq etish bugungi kunda ayollarning faol “karyeraviy o‘sish” elementlarini aniqlashda muhim ahamiyat kasb etadi. Maqolada ushbu muammo yuzasidan olib borilgan empirik tadqiqotlarning natijalari tahlil qilinadi

Migratsiya oqimlarining feminizatsiyasi, ya’ni migrantlarning umumiy sonida ayollar ulushining oshishi ekspertlar tomonidan xalqaro mehnat migratsiyasi rivojlanishining eng yangi bosqichining oʻziga xos xususiyati sifatida eʼtirof etilmoqda. Bu koʻp jihatdan globallashuv jarayonlari bilan birga keladigan jahon iqtisodiyotidagi tarkibiy oʻzgarishlar bilan bogʻliq. Bandlik tuzilmasida xizmat koʻrsatish sohasining ortib borayotgan ustunligi rivojlangan davlatlarning xizmat koʻrsatish sohasida malakasiz mehnatda band boʻlgan migrant ayollarga boʻlgan ehtiyojini shakllantiradi

Maqolada olima ayollar tomonidan jamiyatning madaniy va ijtimoiy rivojlanishiga qoʻshgan hissasi va ahamiyati koʻrib chiqiladi. Shuningdek, ayollarning ilmiy sohadagi ishtirokini oshirish boʻyicha strategiyalar va tavsiyalarga eʻtibor qaratilgan holda ularning kasbiy oʻsishidagi asosiy toʻsiqlar muhokama qilinadi. Ilmiy hamjamiyatda innovatsiyalar va taraqqiyotga erishish uchun gender tengligining ahamiyatini taʻkidlab, ayollarni ilm-fan sohasiga bo‘lgan qiziqishlarini rag‘batlatirish hamda qoʻllab-quvvatlashga qaratilgan muvaffaqiyatli dasturlar va tashabbuslar keltirilgan

Ushbu maqolada Sharq mutafakkirlarining oila va uning qadriyatlari haqidagi nazariy ma’lumotlari berilgan. Sharqda oilaviy tarbiya masalasi, er va xotinning oiladagi vazifalari, oila mustahkamligida ayollarning o‘rniga alohida e’tibor qaratilgan. Qiz farzand tarbiyasida alohida ahamiyat kasb etuvchi axloqiy tarbiya haqida ma’lumotlar ko‘rsatilgan. Oilada ayollarning xususiyatlarini ajratib ko‘rsatib berilgan.

Ushbu maqola ayollar gender tengligini ta’minlashda ta’limning muhim rolini o‘rganadi. Ta’lim nafaqat shaxslarga imkoniyat beradigan, balki jamiyatni yanada adolatli me’yorlar va amaliyotlar tomon siljishini rag‘batlantiradigan o‘zgartiruvchi vosita sifatida qabul qilinadi. Tadqiqot xotin-qizlarning sifatli ta’lim olish imkoniyati ularning ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlarini yaxshilashi, qaror qabul qilish vakolatini oshirishi va gender asosidagi kamsitishlarning kamaytirilishini ta’kidlaydi. Maqolada global sa’y-harakatlar va mahalliy misollarni tahlil qilish orqali ta’lim bandlik, yetakchilik va jamoat hayotida umumiy ishtirok etishdagi gender tafovutini tugatishga qanday hissa qo‘shishi muhokama qilinadi

Maqolada O‘zbekiston Respublikasida so‘nggi 5 yil ichida oliy ta’lim rivojlanishining statistik tahlili hamda ta’lim tizimini rivojlantirish masalalari, yoshlar, ayniqsa, xotin-qizlarning bilim olishi uchun shart-sharoit yaratish borasidagi davlat siyosati yoritilgan.

Sharq oilalarida ko‘pchilik ayollar uy bekasi bo‘lib, ular ro‘zg‘or yumushlari, bolalar tarbiyasi, erlari va qaynona-qaynotalariga g‘amxo‘rlik qilish bilan band bo‘ladilar. Biroq har kuni bir xil ishlarni qayta-qayta bajarish bugungi globallashgan dunyoda ayollarning ruhiy holatiga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Jamiyatda gender tengligini ta’minlash masalalarini hisobga olgan holda, ularni nafaqat huquqiy, balki ijtimoiy-iqtisodiy va psixologik jihatdan ham ta’minlash mexanizmlari ishlab chiqilmoqda. Shuningdek, ular o‘zlarining qiziqishlari va sevimli yumushlar bilan bog‘liq boshqa mashg‘ulotlar bilan shug‘ullanishi orqali muammoni yengillashtirishga harakat qilishadi. Ammo bu ham uy bekalarining jamiyatdagi muammolarini hal qilish uchun ideal yechim bo‘lmasligi mumkin. Ushbu maqola uy bekalarining ijtimoiy-psixologik xususiyatlarini, uy bekalarining psixologik muammolari va ularning yechimlarini o‘rganish, “uy bekasi sindromi”ni tashxislash va tuzatishning soddalashtirilgan usullarini tahlil qilishga bag‘ishlangan

Gender – xotin-qizlar va erkaklar o‘rtasidagi munosabatlarning jamiyat hayoti va faoliyatining barcha sohalarida, shu jumladan, siyosat, iqtisodiyot, huquq, mafkura va madaniyat, ta’lim hamda ilm-fan sohalarida namoyon bo‘ladigan ijtimoiy jihati. Hozirgi Yangi O‘zbekistonda gender tenglik yuzasidan bir qator amaliy ishlar olib borilmoqda. Muallif arxiv materiallari, ilmiy tadqiqotlar natijalari va davriy nashrlar ma’lumotlaridan foydalangan holda O‘zbekiston ta’lim tizimidagi gender tenglik masalalari tarixiga nazar tashlashga harakat qilgan

Ushbu maqolada ayollarda oila-ish balansi ko‘rsatkichini shakllantirishning metodologik jihatlari tahlil qilingan. Maqolada segmentatsiya nazariyasi, kompensatsiyalar nazariyasi, integratsiya nazariyasi, ixtiloflar nazariyasi, rollar nazariyasi, qo‘shimcha ta’sir nazariyasi kabi omillar tahlil qilingan

Mazkur maqolada xotin-qizlar va erkaklar uchun mehnat munosabatlarida teng huquq va imkoniyatlarni ta’minlashning ahamiyati hamda ijtimoiy-huquqiy jihatlari tahlil qilinib, xalqaro huquq talablari va xorijiy mamlakatlar tajribalari yoritiladi. Shuningdek, O‘zbekiston mehnat bozorida xotin-qizlar ulushining oshishiga to‘sqinlik qilayotgan muammolar ko‘rsatilib, ular orasida ish joyida kamsitish masalasiga alohida e’tibor qaratiladi

Maqolada oilalarda ma’naviy muhitni yaxshilashda oilaviy qadriyatlar, diniy va dunyoviy an’analar, rasmrusumlarning ahamiyati yoritilgan. Xotin-qizlarning bilimli, ma’naviyatli, fidoyi, shijoatli va tashabbuskor bo‘lishi masalalari borasidagi fikrlar bayon qilingan

Mazkur maqolada noto‘liq oila tushunchasi atroflicha o‘rganilgan. Xorijiy olimlarning noto‘liq oilalar bo‘yicha olib borgan tadqiqotlari tahlil qilingan

Ushbu maqolada oilaviy munosabatlarga ta’sir qiluvchi omillar keltirilib, ular qatorida muloqot madaniyatiga alohida e’tibor qaratilgan. Muloqot va muloqot madaniyati yuzasidan mavjud ilmiy manbalar tahlilga tortilgan hamda mavzuga oid xulosa va takliflar berilgan.

Shаxs muаmmоsini tаdqiq еtish bоrаsidаgi zаmоnаviy tаdqiqоtlаrdа gеndеr mаsаlаsini оchiqlаshdа ko‘plаb urinishlаr kuzаtilаdi. Bu, birinchi nаvbаtdа, jаmiyаtdаgi ijtimоiy-psixоlоgik o‘zgаrishlаr bilаn bоg‘liq bo‘lgаn yоndаshuvlаrdа, yа’ni аyоl vа еrkаk munоsаbаtlаridаgi ustаnоvkаlаr, stеrеоtiplаr, xulq-аtvоrning ijtimоiy оbrаzlаridаgi trаnsfоrmаtsiyаlаr bilаn bоg‘liq bo‘lаdi. Shаxsning gеndеr idеntivligining shаkllаnish xususiyаtlаri sоtsiоlоgiyа, psixоlоgiyа, pеdаgоgikа yo‘nаlishidа ilmiy tizimlаshtirilgаn bo‘lib, bu guruhlаrаrо vа shаxslаrаrо munоsаbаtlаr jаrаyоnidа аdеkvаt tushunchаlаrni аnglаsh imkоniyаtini yаrаtаdi. Shuningdek, kadrlar zaxirasini shakllantirishda gender tenglikni ta’minlashda ijtimoiy-psixologik omillarni ham inobatga olish muhim boʻlib, maqolada ushbu muammo yuzasidan olib borilgan empirik tadqiqotlarning natijalari tahlil qilinadi