Ushbu maqolada oilaviy qadriyatlarning mazmun-mohiyati hamda ularni shakllantiruvchi va rivojlantiruvchi determinantlar tahlil qilingan. Oilaviy qadriyatlar jamiyat barqarorligining asosiy omillaridan biri bo‘lib, ular avloddan avlodga o‘tuvchi an’ana, urf-odat va ma’naviy meros sifatida namoyon bo‘ladi. Maqolada oilaviy qadriyatlarni harakatlantiruvchi determinantlar biologik, ijtimoiy, iqtisodiy, psixologik va madaniy omillar nuqtayi nazaridan tasniflanadi. Har bir determinant oilaning mustahkamligi va davomiyligiga qanday ta’sir ko‘rsatishi, xususan, globallashuv, migratsiya, texnologik taraqqiyot va ijtimoiy o‘zgarishlarning oilaviy qadriyatlarga ta’siri muhokama qilinadi. Tadqiqot natijasida oilaviy qadriyatlarning saqlanishi va rivojlanishi uchun zarur bo‘lgan omillar aniqlanib, ularning barqarorligini ta’minlash yo‘llari taklif etilgan. Mazkur ish oilaviy qadriyatlar bo‘yicha tadqiqot olib boruvchi mutaxassislar va keng jamoatchilik uchun foydali ma’lumot manbayi bo‘lib xizmat qiladi.

Maqolada yangi taraqqiyot bosqichida O‘zbekistonda oilaviy munosabatlarning ijtimoiy-iqtisodiy va huquqiy asoslarini shakllantirishning dolzarb masalalari muhokama qilinadi. Oila va nikoh instituti rivojlanishining asosiy tendensiyalari, demografik jarayonlar tahlil qilinadi va oilaviy qadriyatlar institutini mustahkamlashga qaratilgan davlat siyosatiga alohida e’tibor qaratiladi. Oilaviy munosabatlarni tartibga solishning huquqiy asoslari, ularni takomillashtirish muammolari va istiqbollari ko‘rib chiqiladi hamda O‘zbekistonda oilalarning ijtimoiy-iqtisodiy ahvolini yaxshilash bo‘yicha kompleks chora-tadbirlarni yanada rivojlantirish zarurligi to‘g‘risida xulosalar chiqariladi

Maqolada moddiy qadriyatlar tushunchasi, oilada milliy va umuminsoniy qadriyatlar muvozanati, oilaviy farovonlik, moddiy qadriyatlarning farzandlar tarbiyasi hamda oilalar mustahkamligida tutgan o‘rni tahlil qilingan.

Mazkur maqolada o‘smir yoshdagi o‘quvchilarda gender yondashuv asosida oilaviy qadriyatlarga nisbatan munosabatni shakllantirish masalasi yoritilgan. Unda gender tushunchasining mohiyati, ayol va erkak rollarining ijtimoiy jihatlariga ta’siri hamda ularning tarbiyaviy ahamiyati tahlil etilgan. Muallif oila institutining jamiyatdagi o‘rni, uning ma’naviyaxloqiy qadriyatlar tizimidagi ahamiyatini ochib beradi. Pedagogik nuqtayi nazardan, o‘quvchilarda oilaga nisbatan qadriyatli munosabatni shakllantirishda gender tenglik, milliy an’analar va ma’naviy merosning uyg‘unligi asosiy mezon sifatida belgilangan. Shuningdek, maqolada o‘qituvchilar va ota-onalar uchun amaliy tavsiyalar, mavjud muammolar hamda ularni bartaraf etishyo‘llari ko‘rsatib o‘tilgan

Maqolada migrant oilalarda qadriyatlarning transformatsiyasi va bu jarayonning ijtimoiy-psixologik moslashuvga ta’siri tahlil etiladi. Migratsiya jarayonida milliy qadriyatlar va yangi ijtimoiy-madaniy muhit qadriyatlari o‘rtasida yuzaga keladigan tafovutlar, avlodlararo munosabatlar va oilaviy psixologik muhitdagi o‘zgarishlar ilmiy manbalar asosida yoritiladi

Maqolada oilalarda ma’naviy muhitni yaxshilashda oilaviy qadriyatlar, diniy va dunyoviy an’analar, rasmrusumlarning ahamiyati yoritilgan. Xotin-qizlarning bilimli, ma’naviyatli, fidoyi, shijoatli va tashabbuskor bo‘lishi masalalari borasidagi fikrlar bayon qilingan

Jamiyat patriarxal tizimining o‘zgarishi, zamonaviy oilaviy qadriyatlar va munosabatlarning shakllanishi bilan bog‘liq individual-subyektiv jarayonlar, sivilizatsiya, ijtimoiy-madaniy, siyosiy, huquqiy globallashuv va boshqa omillar ta’siri natijasida jamiyatda oila rivojlanishining miqdor va sifat ko‘rsatkichlari tubdan o‘zgardi. Transformatsiyaning asosiy vektori va uning tipologik xilma-xilligi oiladagi munosabatlarning egalitarizatsiya (ijtimoiy maqomlarning tengligi) darajasiga o‘tishi sifatida ifodalanadi.

Yoshlarni oilaviy hayotga tayyorlash masalasi bugungi kunda ham mahalliy, ham xorijiy olimlar tomonidan оʻrganilayotgan muhim mavzulardan biri hisoblanadi. Yoshlar kategoriyasi оʻziga xos psixologik xususiyatlarga ega bоʻlgan alohida ijtimoiy guruh ekani bois, ijtimoiy fobiya fenomeni jamiyat institutsionallashuvida hamda turmush qurish motivlari namoyon bo‘lishida yoshlarning psixologik xususiyatlari va turmush qurishning psixosotsial motivlarini tadqiq etishda dolzarb ahamiyat kasb etadi. Maqolada ushbu muammo yuzasidan olib borilgan empirik tadqiqotlarning natijalari tahlil qilinadi.

Xorijga uy xizmati faoliyatini amalga oshirish maqsadida ketayotgan ayollar, asosan, oilalarning daromadini oshirish, farzandlar ta’limi va sog‘ligiga mablag‘ yo‘naltirish hamda uy-joy sharoitlarini yaxshilashda muhim iqtisodiy manba sifatida namoyon bo‘lmoqda. Shu bilan birga, ayollar migratsiyasi oilaviy munosabatlar, ijtimoiy qadriyatlar va gender rollariga ham ta’sir ko‘rsatadi. Maqolada ayollarning migratsion faoliyati kambag‘allikni qisqartirishdagi ijobiy jihatlari bilan bir qatorda, ijtimoiy muammolar: oilaviy ajralishlar, farzandlar tarbiyasidagi qiyinchiliklar va psixologik bosim kabi salbiy oqibatlari ham yoritiladi. Tadqiqot natijalari ayollarning uy xizmati migratsiyasini samarali boshqarish va ularning ijtimoiy-iqtisodiy huquqlarini himoya qilish mexanizmlarini ishlab chiqishda muhim ahamiyat kasb etadi