Xotin-qizlar huquqlari va gender tengligi

Мaqolada keyingi yillarda gender madaniyat tushunchasining ijtimoiy hodisa sifatida o‘ziga xos xususiyatlarini o‘rganish bo‘yicha olib borilayotgan ulkan islohotlar hamda gender madaniyat yuzasidan ma’lumotlar berilgan

Butun dunyodagi inqirozlar ayollar salomatligi, xavfsizligi va iqtisodiy farovonligi uchun qo‘shimcha muammolarni keltirib chiqaradi. O‘zbekiston ham bundan mustasno emas. Maqolada O‘zbekistonda gender tengligini ta’minlash, jamiyat hayotining barcha jabhalarida xotin-qizlarning rolini oshirish borasida erishilgan natijalar ochib berilgan. Yaratilgan huquqiy asoslar, qabul qilingan va amalga oshirilayotgan strategik hamda dasturiy hujjatlar ko‘rib chiqiladi. Natijada gender tengligini ta’minlash ko‘rsatkichlarining statistik ma’lumotlari keltirilgan

Ayollar ishsizligi muammosi bir necha yillar davomida eng dolzarb masala bo‘lib kelmoqda. Bu, asosan, jamiyatdagi o‘zgarish jarayonlari bilan bog‘liq. COVID-19 pandemiyasi bu tengsizlikni yanada kuchaytirdi va o‘zini gender bilan bog‘liq ko‘plab muammolarni, shu jumladan, mehnat bozorida ham namoyon qildi. Statistik ma’lumotlar, sotsiologik tadqiqotlar materiallari, ilmiy adabiyotlarni har tomonlama tahlil qilish asosida O‘zbekistondagi ayollar ishsizligining xususiyatlari aniqlandi va uni kamaytirish bo‘yicha takliflar berildi.

Ushbu maqolada jamiyatda huquqiy madaniyatning ustuvorligini ta’minlashda xotin-qizlar huquqlarini ta’minlash ijtimoiy zaruriyat ekanligi, ayollar faqatgina huquqlari to‘liq ta’minlangan jamiyatdagina yuksak huquqiy madaniyatli farzandlarni tarbiyalashi mumkinligi ta’kidlanadi. Muallif maqolada xalqaro va milliy qonunchilikda ayollar huquqlarini ta’minlash bilan bog‘liq normativ-huquqiy hujjatlarni tahlil qilgan. Shuningdek, maqolada mamlakatimizda so‘nggi yillarda xotin-qizlarning huquqlarini ta’minlash sohasida amalga oshirilayotgan islohotlarning ustuvor yo‘nalishlariga e’tibor qaratilgan.

Mazkur maqolada barqaror rivojlanish va inson huquqlarining ajralmas qismi bo‘lgan “gender tengligi” tushunchasi; zamonaviy ilmiy paradigma kontekstida hamda XXI asr kompetensiyalari tizimida gender sensitivlik; tamaddunlar konvergensiyasi sharoitida gender tenglikni ta’minlash hamda xotin-qizlarning huquqlari va imkoniyatlarini kengaytirish muammolari tahlil qilingan. Shuningdek, maqoladan davlat xizmati tizimi rahbar va mutaxassislarining gender sensitivlik kompetensiyalarini rivojlantirish masalalari hamda sohani takomillashtirishga oid takliflar o‘rin olgan.