Xotin-qizlarning jamiyat hayotidagi o‘rnini mustahkamlash bugungi xalqaro hamjamiyat oldida turgan ustuvor maqsadlardan biridir. Biroq bu maqsad oldida to‘siq bo‘luvchi shunday “og‘riqli” muammo mavjudki, uni bartaraf etish muammoning ijtimoiy-psixologik xususiyatlarini o‘rganishni taqozo etadi. Maqolada zo‘ravonlik, uning kelib chiqish sabablari, zo‘ravonlikka uchragan ayollarning ijtrimoiy-psixologik xususiyatlari yoritilgan. Shuningdek, mutaxassislar uchun zo‘ravonlik qurbonlari bilan ishlash usullari keltirib o‘tilgan

Yangi O‘zbekistonda oiladagi zo‘ravonlikning kelib chiqish sabablaridan biri huquqiy madaniyat yetishmasligi ekani maqolaning asosini tashkil qiladi. Muammolarni bartaraf qilishning asoslaridan biri aholi ongida huquqiy madaniyat tushunchasini tarbiyalashdir. Maqolada bu muammoning oqibatlari ko‘rsatiladi. Muammoni hal etish uchun qator tavsiyalar taklif qilinadi

Migratsiya oqimlarining feminizatsiyasi, ya’ni migrantlarning umumiy sonida ayollar ulushining oshishi ekspertlar tomonidan xalqaro mehnat migratsiyasi rivojlanishining eng yangi bosqichining oʻziga xos xususiyati sifatida eʼtirof etilmoqda. Bu koʻp jihatdan globallashuv jarayonlari bilan birga keladigan jahon iqtisodiyotidagi tarkibiy oʻzgarishlar bilan bogʻliq. Bandlik tuzilmasida xizmat koʻrsatish sohasining ortib borayotgan ustunligi rivojlangan davlatlarning xizmat koʻrsatish sohasida malakasiz mehnatda band boʻlgan migrant ayollarga boʻlgan ehtiyojini shakllantiradi

O‘smirlik davrida bola qaysi mashg‘ulot bilan ko‘p shug‘ullansa, ulg‘ayganda ham shu mashg‘ulot bilan shug‘ullanish ehtimoli yuqori bo‘ladi. Virtual olam vositalaridan to‘g‘ri foydalanish kompetensiyalarini shakllantirish bugungi jamiyatimiz uchun muhim vazifa bo‘lib turibdi. Ushbu maqolada ham mazkur masalalar o‘rganilgan va tahlilga tortilgan

Ushbu maqolada xalqaro huquqiy hujjatlarda talabalar turar joylarida istiqomat qiluvchi qizlarning huquqlarini himoya qilish, ularga qulay va xavfsiz shart-sharoitlar yaratish, ta’lim olishga tо‘sqinlik qilmaslik, zо‘ravonlik va kamsitishdan himoyalash borasidagi normalar tahlil qilingan. BMT, YuNESKO, YeXHT va boshqa xalqaro tashkilotlar tavsiyalari asosida amalga oshirilishi zarur bо‘lgan chora-tadbirlar kо‘rib chiqilgan. Shuningdek, turli davlatlarning amaliyotida talabalar, ayniqsa, qizlar uchun turar joylarda ijtimoiy, huquqiy va ma’naviy qо‘llab-quvvatlashning xalqaro standartlarga mos mexanizmlari tahlil qilingan.

Ushbu maqolada oilaviy munosabatlarga ta’sir qiluvchi omillar keltirilib, ular qatorida muloqot madaniyatiga alohida e’tibor qaratilgan. Muloqot va muloqot madaniyati yuzasidan mavjud ilmiy manbalar tahlilga tortilgan hamda mavzuga oid xulosa va takliflar berilgan.

Maqolada oilalarda ma’naviy muhitni yaxshilashda oilaviy qadriyatlar, diniy va dunyoviy an’analar, rasmrusumlarning ahamiyati yoritilgan. Xotin-qizlarning bilimli, ma’naviyatli, fidoyi, shijoatli va tashabbuskor bo‘lishi masalalari borasidagi fikrlar bayon qilingan

Maqolada ilm-fanning turli sohalarida xotin-qizlarning ta’lim olishi va ularning ilm-fanga qo‘shayotgan hissasi atroflicha o‘rganilgan. Shuningdek, O‘zbekistonda ilm-fan sohasidagi xotin-qizlarning sotsial qiyofasiga xos xususiyatlarni aniqlashga qaratilgan tadqiqot natijalari yoritilgan

Bikaryer oilalardagi gender rollarning taqsimlanishida er va xotin munosabatlarida oʻzlarining turli rollarini bajarishga harakat qilayotgani sababli, bа’zan oʻzaro munosabatlarda konfliktlar va stress holatlar yuzaga kelishi mumkin. Oilada turli mas’uliyatlar va faoliyatlarni bir vaqtning oʻzida bajarish muammolari hamda haddan tashqari vazifalarning yuklanishi, ish va oilaviy mas’uliyatni vaqtida bajarishda koʻplab qarorlar qabul qilinadi. Bu esa ushbu qarorlarning bа’zilari oilaning umumiy farovonligiga tа’sir qiladi. Koʻplab oilalar oʻzlarining iqtisodiy va emotsional resurslarini turli faoliyatlarni bajarish jaroyonida birlashtirish bilan bogʻliq

Xorijiy tilni o‘zlashtirishda motivatsiyaning ko‘p qirrali xususiyatini tushunish samarali til o‘rgatish va o‘rganish uchun juda muhim sanaladi. Maqola mavjud adabiyotlarni turli nazariy va empirik nuqtayi nazardan tahlil qilish orqali xorijiy tilni o‘zlashtirishda motivatsiyaning rolini hamda Gardnerning ijtimoiy-ta’lim modeli va oʻz taqdirini oʻzi belgilash nazariyasi kabi oʻrnatilgan asoslarga tayangan holda, turli kontekstlarda til oʻrganish natijalariga motivatsiyaning ta’sirini oʻrganadi. Muallif ilmiy tadqiqotlardagi kamchiliklar va muammolarni, jumladan, motivatsiyaning dinamik tabiatini va boshqa psixologik va ijtimoiy-madaniy omillar bilan murakkab o‘zaro ta’sirini aniqlab ochib beradi

Xizmatga moslashish deganda, biz yangi tayinlangan xodim, uning aqliy faoliyati va xulq-atvori mehnat muhiti qoidalari va talablariga muvofiq shaxsiy rivojlanishini nazarda tutuvchi professional muhit o‘rtasida faol va uyg‘un o‘zaro munosabatlarni o‘rnatishni tushunamiz. Davlat xizmatiga xos bo‘lgan yuqori nevropsixik stress, ko‘p qirrali vazifalar hamda vaqt yetishmasligi xodimning moslashuvchan resurslariga yuqori talablarni qo‘yadi. Shu munosabat bilan, davlat xizmatlari xodimlari yangi avlodining psixologik xususiyatlarini o‘rganish davlat xizmatlarining kadrlar salohiyatini mustahkamlash va saqlash, moliyaviy imkoniyatlardan samarali foydalanish uchun ularning innovatsion fazilatlarini tushunish zarurati bilan belgilanadi. Xotin-qizlarning davlat xizmatlariga moslashishi ko‘p qirrali jarayon bo‘lib, uni tadqiq etish bugungi kunda ayollarning faol “karyeraviy o‘sish” elementlarini aniqlashda muhim ahamiyat kasb etadi. Maqolada ushbu muammo yuzasidan olib borilgan empirik tadqiqotlarning natijalari tahlil qilinadi

Mazkur maqolada hozirgi davrda farzand tarbiyasiga ota-onaning ta’siri ilmiy-nazariy va amaliy jihatdan tahlil qilingan. Axborot texnologiyalarining ta’siri, emotsional aloqa, gender yondashuvi, sotsiologik muhit va xalqaro tarbiyaviy tajriba asosida ota-onaning farzand shaxsining shakllanishidagi roli ochib beriladi. Maktab, mahalla va oilaning hamkorlikdagi tarbiyaviy ta’siri, tarbiya uslublari va ularning samaradorligi tahlil qilinib, zamonaviy tarbiyaning dolzarb muammolarga ilmiy yondashuv asosida yechimlar taklif etilgan. Shuningdek, maqolada sotsiologik so‘rovlar asosida ota-onalarning farzand tarbiyasidagi faol ishtiroki, muammolar va ularga qarshi kurashish vositalari muhokama etilgan.

Mazkur maqolada ayollarda aybdorlik hissining paydo bo‘lish sabablari nazariy jihatdan ko‘rib chiqiladi. Aybdorlik hissini keltirib chiqaruvchi asosiy omillar hamda uning ayollarning psixologik holatiga ta’siriga doir ilmiy nazariyalar muhokama qilinadi. Ushbu tahlillar aybdorlik hissi muammosiga oid tadqiqotlar uchun nazariy asos yaratishga xizmat qiladi.

Hozirda millatlararo nikoh asosida vujudga kelayotgan oilalardagi farzandlarning umumiy turmush sharoitiga ham e’tibor qaratilmoqda. Bunday oilalarda voyaga yetayotgan farzandlarning oiladagi nizolarning yuqori darajasi, madaniy qadriyatlardagi farqlar va muammoli ota-onalik tufayli stress omillariga duchor bo‘lishi ularning qarashlarini o‘zgartirmoqda. Ko‘pmillatli oilalarda etnik-ijtimoiy va etnodemografik jarayonlar boshqa miqyosda sodir bo‘ladi hamda psixologik omilning sezilarli ta’siri bilan amalga oshiriladi, chunki etnik guruhlarning vakillari haqiqiy odamlar. Ko‘pmillatli oilalarda etnikmadaniy o‘ziga xoslik namoyon bo‘lishining ko‘plab ehtimoliy kombinatsiyalari mavjud bo‘lib, ular qaysi etnik guruhlar nikohda birlashganligiga, mahalliy etnik o‘zaro munosabatlarning tabiati hamda oilaning yashash joyidagi umumiy etnik vaziyatiga bog‘liq. Maqolada ushbu masala yuzasidan olib borilgan empirik tadqiqotlarning natijalari tahlil qilinadi.

Gender – xotin-qizlar va erkaklar o‘rtasidagi munosabatlarning jamiyat hayoti va faoliyatining barcha sohalarida, shu jumladan, siyosat, iqtisodiyot, huquq, mafkura va madaniyat, ta’lim hamda ilm-fan sohalarida namoyon bo‘ladigan ijtimoiy jihati. Hozirgi Yangi O‘zbekistonda gender tenglik yuzasidan bir qator amaliy ishlar olib borilmoqda. Muallif arxiv materiallari, ilmiy tadqiqotlar natijalari va davriy nashrlar ma’lumotlaridan foydalangan holda O‘zbekiston ta’lim tizimidagi gender tenglik masalalari tarixiga nazar tashlashga harakat qilgan

Ushbu maqolada intellektual migratsiyaning nazariy asoslari, uni keltirib chiqaruvchi omillar va uning sabablari, shuningdek, intellektual migratsiyaning asosiy turlari haqida ma’lumotlar tahlil qilindi. Intellektual migratsiyaning barcha jihatlari ko‘rib chiqilib, kerakli taklif va tavsiyalar berildi

Gender sotsializatsiyasini oʻrganish natijalari, shubhasiz, erkak va ayolning gender oʻziga xos xususiyatlari bo‘lib, u insonning jamiyatdagi mavqeyi hamda uning shaxsiy va kasbiy taqdiriga oʻziga xos ta’sir koʻrsatadi. Shu ma’noda, ular zamonaviy dunyoda sodir boʻlayotgan jarayonlarni aks ettirish uchun juda muhim boʻlib, ularning asosiy yoʻnalishi tobora kuchayib borayotgan insonparvarlik va shaxsning ma’naviy rivojlanishiga talablarning kuchayishi bugungi kundagi tadqiqotlarning dolzarbligini belgilaydi

Oilaviy kitobxonlik madaniyatini dunyo reytingida yuqori pog‘onalarga ko‘tarish maqsadida bugungi kunda soxa mutaxassislari tomonidan bir qator ilmiy tadqiqolar olib borilmoqda. Bu borada amalga oshirilgan ishlar oilada farzand tarbiyasi, oilaviy birdamlik masalalarida katta qadam bo‘lib hisoblanadi.

Ushbu maqolada o‘tkazilgan tajriba-sinov natijalariga asoslangan holda oilalarda kitobxonlik madaniyatini rivojlantirishning ijtimoiy-pedagogik tizimini shakllantirish natijasida samaradorlik darajasini aniqlash yuzasidan o‘tkazilgan tajriba-sinov natijalari bo‘yicha tajriba va nazorat guruhlaridagi o‘rtacha o‘zlashtirishlari o‘quvchining matematik-statistika metodi yordamida tahlil etildi hamda kerakli taklif va tavsiyalar ishlab chiqildi.

Hozirgi kunda dunyo aholisining 70 foizdan ortig‘i Osiyo mintaqasi hissasiga to‘g‘ri keladi va bu mintaqada turli millat, elat madaniyat vakillari istiqomat qiladi. Hududlardagi davlatlar iqtisodiyoti geografik joylashuviga qarab farqlanadi, ba’zi davlatlar ishchi kuchi eksport qilsa, ba’zi davlatlar ishchi kuchini import qiladi. Ya’ni rivojlanayotgan va rivojlangan yirik mamlakatlarga mehnat migranti sifatida borishadi. Ushbu maqola ayol mehnat migrantlari migratsiyasi bo‘yicha Filippin tajribasi tadqiqiga bag‘ishlangan

Bolalarni barkamol va yetuk shaxs sifatida kamolga yetkazish barcha davlatlar va jamiyatlarning muhim vazifalaridan biridir. Ushbu muhim vazifani bajarishda davlat ham, jamiyat ham oilalarning tarbiyaviy funksiyalari doirasidagi muvaffaqiyatli faoliyatiga tayanadi. Ota-onalar farzandlarini tarbiyalashda kuch ishlatish holatini tarbiyaning bir usuli sifatida qabul qilishi va bu bolalarga nisbatan jismoniy zo‘ravonlik tushunchalari bilan qarama-qarshi ma’noda ifodalanishi ijtimoiy pedagogika oldiga chuqur o‘rganishlar olib borish zaruratini qo‘ymoqda. Ushbu maqolada bolaga nisbatan jismoniy zo‘ravonlikning tarixiy jihatlari yoritilgan, bugungi kundagi huquqiy asosi bayon etilgan va ota-onalar tomonidan sodir etiladigan zo‘ravonliklarning oldini olish bo‘yicha pedagogik chora-tadbirlar taklif etilgan.

Mazkur maqolada muallif tomonidan olib borilgan tadqiqot asosida mehnat migratsiyasi daxl qilgan oilalarda voyaga yetayotgan o‘smirlarda o‘z-o‘zini dolzarblashtirish jarayoni tahlil qilingan. Tadqiqot natijalari jadval va diagrammada keltirilgan va shu asosda xulosa berilgan

Ushbu maqola ayollar gender tengligini ta’minlashda ta’limning muhim rolini o‘rganadi. Ta’lim nafaqat shaxslarga imkoniyat beradigan, balki jamiyatni yanada adolatli me’yorlar va amaliyotlar tomon siljishini rag‘batlantiradigan o‘zgartiruvchi vosita sifatida qabul qilinadi. Tadqiqot xotin-qizlarning sifatli ta’lim olish imkoniyati ularning ijtimoiy-iqtisodiy sharoitlarini yaxshilashi, qaror qabul qilish vakolatini oshirishi va gender asosidagi kamsitishlarning kamaytirilishini ta’kidlaydi. Maqolada global sa’y-harakatlar va mahalliy misollarni tahlil qilish orqali ta’lim bandlik, yetakchilik va jamoat hayotida umumiy ishtirok etishdagi gender tafovutini tugatishga qanday hissa qo‘shishi muhokama qilinadi

Mazkur maqolada o‘smir yoshdagi o‘quvchilarda gender yondashuv asosida oilaviy qadriyatlarga nisbatan munosabatni shakllantirish masalasi yoritilgan. Unda gender tushunchasining mohiyati, ayol va erkak rollarining ijtimoiy jihatlariga ta’siri hamda ularning tarbiyaviy ahamiyati tahlil etilgan. Muallif oila institutining jamiyatdagi o‘rni, uning ma’naviyaxloqiy qadriyatlar tizimidagi ahamiyatini ochib beradi. Pedagogik nuqtayi nazardan, o‘quvchilarda oilaga nisbatan qadriyatli munosabatni shakllantirishda gender tenglik, milliy an’analar va ma’naviy merosning uyg‘unligi asosiy mezon sifatida belgilangan. Shuningdek, maqolada o‘qituvchilar va ota-onalar uchun amaliy tavsiyalar, mavjud muammolar hamda ularni bartaraf etishyo‘llari ko‘rsatib o‘tilgan