Mazkur maqola oiladagi sibling maqomi va sibling munosabatlarining shaxs shakllanishiga ta’siri, farzandlarning sibling maqomi va uning xarakter xususiyatidagi o‘rni yoritib berilgan. Oilada farzandlarning maqomi ularning kelajakdagi ijtimoiy hayotdagi o‘rniga ta’siri va shu ta’sir natijasida jamiyatda o‘rin topishi haqida ma’lumotlar berib o‘tilgan. Bir oiladagi tug‘ishganlarning bir-birlaridan farq qilishlari, ularning qiziqishlari, qobiliyatlari, motivatsiyalari, faoliyati, muloqoti hamda xarakteriga sibling maqomi hayoti davomida katta ta’sir o‘tkazib keladi. O‘zbek oilalaridagi serfarzandlik farzandlar muloqotchanligini oshirish, faoliyatda jadal harakat qilish, o‘z qobiliyat va layoqatlarini ochiq-oydin namoyon etishda psixik
taraqqiyotining juda yaxshi rivojlanishiga yordam beradi

Maqolada R.Lazarus tomonidan ilgari surilgan koping xulq-atvorining rivojlanish tarixi ko‘rib chiqiladi. Kognitiv, hissiy va xulq-atvorni o‘z ichiga olgan xatti-harakatlarni tushunish, shuningdek, ularning odamning stressli vaziyatlarga moslashishiga ta’siri tahlil qilinadi

Maqolada Turkiston matbaachiligining shakllanishi, rivoji va milliy uygʻonish gʻoyalari bilan sugʻorilgan demokratik va gumanistik qarashlari hamda modernizatsiya jarayonini boshdan kechirayotgan oʻzbek matbuotining shakllanishida jadid matbuotining oʻrni va ahamiyati tahlil qilingan. Milliy istiqlol, ozodlik, hurfikrlilik, tenglik, adab va ilm-u ma’rifat, til va madaniyat sohalarini yuksaltirish uchun milliy matbuotni rivoj toptirish nechogʻli muhim masala ekani Yangi Oʻzbekistonning taraqqiyot strategiyasi prizmasida ochib berilgan. Zamonaviy dunyoning yangi manzarasida milliy mentalitetni asrash, urfodatlarga sodiqlik, vatanparvarlik va istiqlol fidoyilarini tarbiya qilishda gazeta, jurnal, kitob va boshqa ommaviy axborot vositalarining jahonshumul vazifasi, milliy matbuotning porloq tarixi va buyuk istiqboli, jahon madaniyatining bir qismiga aylangan noyob durdonalari ijtimoiy-falsafiy talqin etilgan.

Maqolada mustaqillik yillarida O‘zbekistonda mahalla institutining rivojlanishi, uning mahalliy o‘zini o‘zi boshqarish tizimidagi noyob roli hamda ijtimoiy barqarorlik va demokratiyani ta’minlashdagi ahamiyati ko‘rib chiqiladi. Mahalla ananaviy qadriyatlar boshqaruvining zamonaviy talablari bilan uyg‘unlashtirgan, davlat va jamiyat o‘rtasidagi aloqa rolini o‘taydigan noyob ijtimoiy institut sifatida taqdim etilgan

Maqolada O‘zbekiston Respublikasida so‘nggi 5 yil ichida oliy ta’lim rivojlanishining statistik tahlili hamda ta’lim tizimini rivojlantirish masalalari, yoshlar, ayniqsa, xotin-qizlarning bilim olishi uchun shart-sharoit yaratish borasidagi davlat siyosati yoritilgan.

Maqolada oilada shaxsdagi stress va oʻziga nisbatan ishonchsizlik moddiy yetishmovchilik hissini yuzaga keltiruvchi psixologik omil ekani asoslangan bo‘lib, muammolarning asosiy sababchisi sifatida moddiy yetishmovchilik ko‘rsatilgan. Bu moddiy yetishmovchilik oiladagi shaxslarda uchraydigan stress va o‘ziga nisbatan ishonchsizlik kabi psixologik muammolarda aksini topishi hamda oiladagi nizolar, ota-onalar talabchanligi, hissiy qo‘llab-quvvatlash yetishmasligi, oiladagi iqtisodiy va ijtimoiy bosimlar oqibatida yuzga keluvchi omillar sanab o‘tilgan hamda bu omillarning shaxs rivojlanishiga ta’siri ko‘rsatilgan.

Hozirgi vaqtda oila va ta’lim muassasasida bolalarning psixofiziologik farovonligi muammosi alohida ahamiyatga ega dolzarb masalalardan biriligicha qolmoqda. Buning asosiy sababi – oʻsib kelayotgan barkamol avlodning ma’naviy, jismoniy va psixologik salomatligi, yetukligi bugungi davlat siyosatining eng muhim tarkibiy qismlaridan biridir. Oila yetakchi ijtimoiy institut boʻlib, uning inson ruhiyatiga ta’siri shubhasizdir, chunki aynan oilaning katta-kichikligi turiga koʻra shaxs shakllanishiga sezilarli ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Mazkur maqolada ushbu muammo yuzasidan olib borilgan empirik tadqiqotlarning natijalari tahlil qilinadi.

Jahonda rivojlanish davrida oilalarning mustahkamligi va farovonligi har bir shaxsning ijtimoiy pozitsiyasiga hamda shaxs hamjamiyatining sog‘lom rivojlanishining ijobiy pozitiv xislatlariga chambarchas bog‘liq. Bu kabi ijobiy xislatlar shakllangan bir davrda bazi jamiyat a’zolarida bir qancha salbiy illatlar ham rivojlanib, namoyon bo‘lmoqda. Bulardan biri – hasad hissidir. Bu kabi illatlarning oldini olishda jamoatchilikning ahamiyati juda katta. Zero, mahalla, oila va jamiyat – bu shaxs rivojlanishining asosiy maskanlaridir

Maqolada olima ayollar tomonidan jamiyatning madaniy va ijtimoiy rivojlanishiga qoʻshgan hissasi va ahamiyati koʻrib chiqiladi. Shuningdek, ayollarning ilmiy sohadagi ishtirokini oshirish boʻyicha strategiyalar va tavsiyalarga eʻtibor qaratilgan holda ularning kasbiy oʻsishidagi asosiy toʻsiqlar muhokama qilinadi. Ilmiy hamjamiyatda innovatsiyalar va taraqqiyotga erishish uchun gender tengligining ahamiyatini taʻkidlab, ayollarni ilm-fan sohasiga bo‘lgan qiziqishlarini rag‘batlatirish hamda qoʻllab-quvvatlashga qaratilgan muvaffaqiyatli dasturlar va tashabbuslar keltirilgan

Xizmatga moslashish deganda, biz yangi tayinlangan xodim, uning aqliy faoliyati va xulq-atvori mehnat muhiti qoidalari va talablariga muvofiq shaxsiy rivojlanishini nazarda tutuvchi professional muhit o‘rtasida faol va uyg‘un o‘zaro munosabatlarni o‘rnatishni tushunamiz. Davlat xizmatiga xos bo‘lgan yuqori nevropsixik stress, ko‘p qirrali vazifalar hamda vaqt yetishmasligi xodimning moslashuvchan resurslariga yuqori talablarni qo‘yadi. Shu munosabat bilan, davlat xizmatlari xodimlari yangi avlodining psixologik xususiyatlarini o‘rganish davlat xizmatlarining kadrlar salohiyatini mustahkamlash va saqlash, moliyaviy imkoniyatlardan samarali foydalanish uchun ularning innovatsion fazilatlarini tushunish zarurati bilan belgilanadi. Xotin-qizlarning davlat xizmatlariga moslashishi ko‘p qirrali jarayon bo‘lib, uni tadqiq etish bugungi kunda ayollarning faol “karyeraviy o‘sish” elementlarini aniqlashda muhim ahamiyat kasb etadi. Maqolada ushbu muammo yuzasidan olib borilgan empirik tadqiqotlarning natijalari tahlil qilinadi

Ushbu maqolada statistika agentligining ma’lumotlariga asosan xotin-qizlarning mamlakatning ijtimoiyiqtisodiy rivojlanishiga qo‘shayotgan hissasi statistik tahlil qilingan, xotin-qizlarning ijtimoiy-iqtisodiy bilimlarini oshirish, ularni iqtisodiy jarayonlarga jalb etish, kichik biznes va tadbirkorlikni rivojlantirishdagi hamda mamlakatning iqtisodiy taraqqiyotidagi o‘rni yoritib berilgan

O‘quvchilarning ta’limdagi muvaffaqiyati umumta’lim maktablaridagi o‘quv jarayoni, dasturlari, metodlari va o‘quv adabiyotlariga bog‘liq. Shuningdek, o‘quvchilarning ta’limdagi muvaffaqiyati oilaning iqtisodiy-ijtimoiy holati, oiladagi ta’lim muhiti, ota-onaning ta’limga bo‘lgan munosabati va ijtimoiy-pedagogik omillariga asoslanadi. Maqolada mazkur ijtimoiypedagogik omillarga doir ilmiy tadqiqotlar tahlili keltirilgan.

Ushbu maqolada o‘quvchi qizlarning ijtimoiy faolligini rivojlantirish haqida ma’lumotlar berib o‘tilgan bo‘lib, ularning faolligini rivojlantirish jarayonida Vitagen ta’lim texnologiyasidan foydalanishning o‘ziga xos jihatlari yoritib berilgan. Vitagen ta’lim texnologiyasining mazmun va mohiyati haqida pedagog olimlarning qarashlari yoritilgan

Xorij olimlarining tadqiqotlari asosida sevgi ijtimoiy-psixologik fenomen sifatida kompleks yondashuv nuqtayi nazaridan ko‘rib chiqilgan. Maqolada sevgining er-xotin munosabatlarining psixologik tarkibiy tuzilishi sifatida ijtimoiy rivojlanishga ta’siri chuqur tahlil qilingan. Shuningdek, zamonaviy jamiyatda sevgi va insonning psixologik holati o‘rtasidagi bog‘ liqlik, oilaviy munosabatlar kontekstida sevgi fenomeniga bo‘lgan yondashuvlar koʻrsatilgan.

Ushbu maqolada farzand tarbiyasida ota-onalarning asosiy vazifalari va funksiyalari haqida so‘z yuritilgan bo‘lib, unda ota-onalar tomonidan milliy tarbiyani samarali yo‘lga qo‘yishda e’tibor qaratish zarur bo‘lgan jihatlar yoritib berilgan. Bolalarni jamiyatning faol a’zosi sifatida tarbiyalash uchun ijtimoiy muloqot ko‘nikmalarini rivojlantirish va ota-onaning shaxsiy namuna ko‘rsatishi zarurligi kabi muhim jixatlar asoslangan

Xavotirli buzilishlar haddan tashqari qo‘rquv va xavotir bilan tavsiflanadi, ular jismoniy zo‘riqish, xulqatvor va kognitiv simptomlar bilan birga kuzatiladi. Bunday holatlar insonning normal hayot faoliyatiga to‘sqinlik qilib, uning ijtimoiy munosabatlariga, ta’limiga va mehnat faoliyatiga salbiy ta’sir qiladi. Xavotirli buzilishlarning rivojlanishi oila muhiti, tarbiya uslublari va erta bolalikdagi bog‘lanish munosabatlari bilan chambarchas bog‘liq. Oiladagi salbiy his-tuyg‘ular, stress va barqarorlikning yetishmasligi bolalarda xavotirli buzilishlarning paydo bo‘lish xavfini oshiradi. Himoyasiz bog‘lanish sharoitida o‘sgan va emotsional qo‘llab-quvvatlashdan mahrum bo‘lgan bolalar katta yoshda xavotirga ko‘proq duch keladilar. Oilaning ta’siriga qaramay, xavotirli buzilishlarni yengishda terapiya, oila va jamiyat tomonidan ko‘rsatiladigan qo‘llab-quvvatlash hamda ruhiy salomatlik haqidagi xabardorlikni oshirish muhim o‘rin tutadi.

Ushbu maqolada o‘smirlarda hushyorlik va ogohlik fazilatlarini rivojlantirishda oilaviy tarbiya usullarining ahamiyati xususida so‘z boradi. Bunda muallif tarbiya usullarining har biriga batafsil to‘xtab, tahlilga tortgan va har bir tarbiya usuli o‘smirlarda hushyorlik va ogohlik fazilatlarini rivojlantirishda qay darajada xizmat qilishi yoxud ta’sirini yoritib bergan