2021-yil. 6-son.

Ushbu maqolada mahalla fuqarolar yig‘inlari raislari, o‘rinbosarlari va mutaxassislarining kasbiy kompetentligi va uning o‘ziga xos xususiyatlari, ular egallashi lozim bo‘lgan bilim, malaka va ko‘nikmalar ilmiy-nazariy jihatdan ochib berilgan

Ushbu maqolada ajrim yoqasiga kelib qolish sabablarining ijtimoiy-psixologik xususiyatlari yoritilgan. Jahonda va O‘zbekistonda olib borilgan tadqiqotlar taxlil qilingan. Maqolada ajralishlarning oldini olish bo‘yicha psixologik tavsiyalar berilgan

Mazkur maqolada axloqiy tarbiya, yoshlarni tarbiyalash metodlari va shakllarini ishlab chiqish bo‘yicha olib borilgan tadqiqotlar, tarixiy manbalarda ta’lim-tarbiya sohasining ta’limiyaxloqiy yo‘nalishida yozilgan ko‘plab asarlar tahlili, ularning mazmun-mohiyatini yoshlarga singdirish, shu bilan birga yoshlarning Vatanga muhabbat tuyg‘ularini tarbiyalash, mehnatni qadrlashga o‘rgatish, tengdoshlariga bo‘lgan madaniy munosabatlarni rivojlantirish, shaxs sifatidagi nuqtayi nazarini qaror toptirish yo‘nalishlari belgilab berilgan.

Ushbu maqolada oilaviy munosabatlarning sharqona qadriyatlar va islom ta’limoti bilan bog‘liqligining ijtimoiy-psixologik xususiyatlari yoritilgan. Din, oila, qadriyat tushunchalari bir-biri bilan uzviy bog‘liqligi ko‘rsatilgan. Avlodlar almashuvida oilaviy qadriyatlarni saqlab qolish muhim omil ekanligi ta’kidlangan.

Ushbu maqolada jamiyatda huquqiy madaniyatning ustuvorligini ta’minlashda xotin-qizlar huquqlarini ta’minlash ijtimoiy zaruriyat ekanligi, ayollar faqatgina huquqlari to‘liq ta’minlangan jamiyatdagina yuksak huquqiy madaniyatli farzandlarni tarbiyalashi mumkinligi ta’kidlanadi. Muallif maqolada xalqaro va milliy qonunchilikda ayollar huquqlarini ta’minlash bilan bog‘liq normativ-huquqiy hujjatlarni tahlil qilgan. Shuningdek, maqolada mamlakatimizda so‘nggi yillarda xotin-qizlarning huquqlarini ta’minlash sohasida amalga oshirilayotgan islohotlarning ustuvor yo‘nalishlariga e’tibor qaratilgan.

Mazkur maqolada Xotin-qizlarni tazyiq va zoʻravonlikdan himoya qilish va har tomonlama qo‘llab-quvvatlash maqsadida qabul qilingan qonunlar va amalga oshirilayotgan ishlar to‘g‘risida so‘z boradi.

Ushbu maqolada reproduktiv yoshdagi ayollar kayfiyati, ruhiyatidagi o‘zgarishlar va ularni keltirib chiqaruvchi sabablar bayon etilgan. Ayollarning asab tizimini asrash, ruhiyatini sog‘lomlashtirish usullari, ijtimoiy muhitda sog‘lom faoliyat bilan shug‘ullanishlari uchun maslahatlar beriladi.

Mazkur maqolada oilalar mustahkamligini ta’minlash, shuningdek, zamonaviy, farovon oila va farovon mahallani rivojlantirish borasida mamalakatimiz tomonidan amalga oshirilayotgan keng ko‘lamli islohotlar batafsil yoritib berilgan. Shu bilan birga, maqolada Mahalla va oilani qo‘llab-quvvatlash vazirligi huzurida tuzilgan “Mahalla va oila” ilmiy-tadqiqot instituti faoliyati doirasida amalga oshirilayotgan ishlar ham o‘z aksini topgan

Maqolada ota-onalarning kompetensiyasi ta’rifi va mohiyati ko‘rib chiqilib, uning o‘ziga xosligi va bola tarbiyasidagi roli belgilangan.

Mazkur maqolada boshqaruv kadrlarining o‘zini o‘zi rivojlantirish (self development/self improvement) tizimi konsepsiyasi, maqsad va vazifalari yoritilgan. O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyalar standartlari va modelini ishlab chiqish zaruriyati ilmiy asoslangan. Mazkur sohada xorij tajribasi o‘rganilgan, shuningdek, boshqaruv kadrlarining o‘zini o‘zi rivojlantirish bo‘yicha maxsus elektron o‘quv kurslar yaratish bo‘yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqilgan.

Maqolada oila va oilaviy tarbiya uslublarini bola shaxsining kamolga yetishidagi o‘rni va ahamiyati ko‘rsatib o‘tilgan. Shuningdek, oilaviy tarbiyaning bola shaxsida deviant xulqatvorni shakllantirishning asosiy omillari ochib berilgan. Ayniqsa, oiladagi ota-ona avtoriteti, tarbiya jarayonida qo‘llaniladigan usul va uslublarining o‘smir shaxsida deviant xulq-atvorni shakllantirishiga doir ilmiy nazariy ma’lumotlarning tahlillari keltirilgan.

Ushbu maqolada qarindoshlik tushunchasining mohiyati yoritilgan va qarindoshlar toifalari tasniflangan, qarindoshlar o‘rtasida nikohning asosiy sabablari va salbiy oqibatlari keltirilgan hamda O‘zbekistonda qarindoshlar o‘rtasidagi nikoh holatlarining oldini olishga qaratilgan ilmiy taklif va amaliy tavsiyalar ishlab chiqilgan.

Ayollar ishsizligi muammosi bir necha yillar davomida eng dolzarb masala bo‘lib kelmoqda. Bu, asosan, jamiyatdagi o‘zgarish jarayonlari bilan bog‘liq. COVID-19 pandemiyasi bu tengsizlikni yanada kuchaytirdi va o‘zini gender bilan bog‘liq ko‘plab muammolarni, shu jumladan, mehnat bozorida ham namoyon qildi. Statistik ma’lumotlar, sotsiologik tadqiqotlar materiallari, ilmiy adabiyotlarni har tomonlama tahlil qilish asosida O‘zbekistondagi ayollar ishsizligining xususiyatlari aniqlandi va uni kamaytirish bo‘yicha takliflar berildi.

Mazkur maqolada barqaror rivojlanish va inson huquqlarining ajralmas qismi bo‘lgan “gender tengligi” tushunchasi; zamonaviy ilmiy paradigma kontekstida hamda XXI asr kompetensiyalari tizimida gender sensitivlik; tamaddunlar konvergensiyasi sharoitida gender tenglikni ta’minlash hamda xotin-qizlarning huquqlari va imkoniyatlarini kengaytirish muammolari tahlil qilingan. Shuningdek, maqoladan davlat xizmati tizimi rahbar va mutaxassislarining gender sensitivlik kompetensiyalarini rivojlantirish masalalari hamda sohani takomillashtirishga oid takliflar o‘rin olgan.

Maqolada O‘zbekistonda gender tenglik sohasini takomillashtirish jahon tajribasining chuqur tahlili asosida o‘rganilib, uni mahalliy sharoitlarimizga moslashtirgan holda samarali tatbiq etishning ahamiyati, shuningdek, amalga oshirilayotgan ishlar yoritilgan.

Maqolada AQSH maktab tizimida kasbga yoʻnaltirish boʻyicha amalga oshirilayotgan tadbirlar tavsifi berilgan. O‘zbekistonda kasbga yo‘naltirish jarayonini takomillashtirish jarayoni dastlabki bosqichda. Muvaffaqiyatlarga qaramay, bu sohada muayyan qiyinchiliklar mavjud. Shu maqsadda xorij tajribasining ilg‘or tajribasi bilan tanishish, uni tahlil qilish va O‘zbekiston sharoitiga mos ravishda qo‘llashda muhim ahamiyat kasb etadi.