Ijtimoiy pedagogika

Maqolada AQSH maktab tizimida kasbga yoʻnaltirish boʻyicha amalga oshirilayotgan tadbirlar tavsifi berilgan. O‘zbekistonda kasbga yo‘naltirish jarayonini takomillashtirish jarayoni dastlabki bosqichda. Muvaffaqiyatlarga qaramay, bu sohada muayyan qiyinchiliklar mavjud. Shu maqsadda xorij tajribasining ilg‘or tajribasi bilan tanishish, uni tahlil qilish va O‘zbekiston sharoitiga mos ravishda qo‘llashda muhim ahamiyat kasb etadi.

Mazkur maqolada bo‘lajak pedagoglarning og‘zaki va yozma nutq kompetensiyasini rivojlantirish, ularning kasbiy tayyorgarligida nutq texnikasi, fonetika, multimodal metodlar, amaliy mashg‘ulotlar va sahna nutqi kabi omillarning o‘rni ochib beriladi. Shuningdek, o‘qituvchilik faoliyatida nutq madaniyatining ustuvorligi, o‘quvchilar bilan samarali muloqot yuritish, o‘z fikrini ravon ifoda etish ko‘nikmalarini shakllantirishga alohida urg‘u berilgan. Maqola yakunida boshlang‘ich sinf o‘qituvchilarining nutq madaniyatini rivojlantirish bo‘yicha taklif va tavsiyalar ilgari suriladi

Ushbu maqolada zamonaviy ta’lim g‘oyalari va an’anaviy pedagogik qarashlarni uyg‘unlashtirish orqali talabalar befarqligini qanday qilib motivatsiyaga aylantirish mumkinligi haqida amaliy usullar ko‘rib chiqiladi. Jon Dyui, Lev Vygotskiy va Abdulla Avloniy asarlari asosida bu tadqiqot o‘quvchiga yo‘naltirilgan ta’lim, individual yondashuv va qo‘llab-quvvatlovchi o‘quv muhitining ahamiyatini ta’kidlaydi. Avloniyning axloqiy-falsafiy qarashlari, xususan, uning mashhur “Turkiy Guliston yoxud axloq” kitobiga asoslanib, mehnatsevarlik, o‘zini boshqarish va ongli ta’limning ahamiyatini ko‘rsatadi. Dyui ilgari surgan tajribaviy ta’lim konsepsiyasi faollik, tahliliy fikrlash va demokratik sinf muhitini rag‘batlantiradi. Vygotskiyning “Yaqin rivojlanish zonasi” nazariyasi esa ijtimoiy muloqotning o‘rganishdagi muhim rolini ko‘rsatadi. Maqolada ushbu turli yondashuvlarni birlashtirish orqali talabalarni ilhomlantirish va darsda faol ishtirokni kuchaytirish bo‘yicha kompleks
strategiyalar taklif etiladi.

Mazkur maqolada ijtimoiy pedagogikada ishontirish metodlarining mazmuni, ahamiyati va qo‘llash xususiyatlari tahlil qilingan. Ishontirish metodlari ijtimoiy tarbiya jarayonida shaxsning qarashlarini shakllantirish, ijobiy ta’sir ko‘rsatish va insonning ijtimoiy moslashuvini rivojlantirishda asosiy vositalardan biri hisoblanadi. Maqolada ushbu metodlarning nazariy asosi va amaliyotdagi o‘rni yoritilib, samarali qo‘llash yo‘llari ko‘rsatib o‘tilgan. Shuningdek, pedagogning ishontirish jarayonidagi kompetensiyalari va uslublari xususida fikr yuritilgan. Ishontirish metodlari orqali shaxsga yo‘naltirilgan ta’lim va tarbiya tizimini takomillashtirish imkoniyatlari tahlil qilingan

Ushbu maqola oila va maktab o‘rtasidagi hamkorlik o‘smirlarning aqliy rivojlanishiga qanday ta’sir qilishini tahlil qiladi. Oila va maktab birgalikda ishlashi aqliy qobiliyatlar, akademik natijalar va shaxsiy o‘sishga qanday ijobiy ta’sir ko‘rsatishini o‘rganadi. Maqolada oila va maktab birgalikda ishlashining turli usullari, jumladan, aloqa strategiyalari, umumiy mas’uliyat va hamkorlikdagi faoliyatlar keltirilgan

Maqolada oilaviy kitobxonlikning pedagogik ahamiyatini o‘rganish, oilaviy kitobxonlikni tashkil etish va rivojlantirish maqsadida o‘tkazilgan sotsiologik tadqiqot natijalari ochib berilgan. Maqolada oilalarda kitoxonlik madaniyatini rivojlantirishning ijtimoiy-pedagogik tizimi bo‘yicha taklif va tavsiyalar ishlab chiqildi

Maqolada milliy ta’lim tizimini rivojlantirishda oila va undagi ta’lim muhitining rivojlanganligi ijtimoiy-pedagogik zarurat ekanligi bayon qilingan. Xalqaro baholash tadqiqotlarida ham oila, oiladagi ta’lim muhiti kabi ijtimoiy-pedagogik jihatlarga keng e‘tibor qaratilgan. O‘quvchining ta’limda muvaffaqiyatga erishishida oiladagi ta’lim muhitining shakllangani hamda ota-onalarning ta’limga bo‘lgan ijobiy munosabati hal qiluvchi ahamiyatga ega ekani ta’kidlangan. Maqolada, shuningdek, oilada ta’lim muhitini rivojlantirish bilan bog‘liq muammolar tahlil qilingan

Maqolada ota-onalarning kompetensiyasi ta’rifi va mohiyati ko‘rib chiqilib, uning o‘ziga xosligi va bola tarbiyasidagi roli belgilangan.

Mazkur maqolada o‘smirlarning xulq-atvorida hushyorlik va ogohlik fazilatlarini shakllantirish, oilada va ta’lim sohasida ijobiy ijtimoiy, ma’naviy, psixologik muhitni yaratishning metodik-uslubiy tizimini takomillashtirish bo‘yicha mulohazalar, shu bilan birga, pedagog va pedagogik guruh faoliyatining o‘smirlarga ta’siri borasida o‘tkazilgan tadqiqot natijalari ham keltirilgan

Maqolada ta’lim jarayonida axborot kommunikatsiya texnologiyasi vositalaridan foydalanishning zamonaviy usullari ahamiyati atroflicha yoritilgan

Ushbu maqolada umumiy o‘rta ta’lim maktablari direktorlarining boshqaruv kompetentligini rivojlantirishda raqamli texnologiyalarning o‘rni va ahamiyati tahlil qilingan. Zamonaviy ta’lim boshqaruvida raqamli texnologiyalarning imkoniyatlari, afzalliklari va qo‘llanilish yo‘nalishlari ko‘rib chiqilgan. Maktab direktorlarining raqamli kompetentligini oshirish yo‘llari va
innovatsion boshqaruv texnologiyalarini joriy etish mexanizmlari tavsiya etilgan